Unios

### Ánh sáng tôn vinh cuộc sống

“Ánh sáng đóng vai trò trung tâm trong cuộc sống của chúng ta. Ở cấp độ cơ bản nhất, ánh sáng chính là cội nguồn sự sống thông qua quá trình quang hợp”_UNESCO.

The Weather Project (2003) là tác phẩm nghệ thuật sắp đặt ấn tượng của Olafur Eliasson. Ông dựng lên một “Mặt trời” nhân tạo, sử dụng 200 bóng đèn natri phát ra ánh sáng vàng đơn sắc rất yếu để chiếu sáng khiến khách tham quan hoà chung màu với không gian. Giữa căn phòng tràn ngập ánh vàng đơn sắc, mặt trời khổng lồ của Olafur mọc lên từ những lớp sương mịn bên trong Sảnh Turbine tại Tate Modern, London, tạo cho người xem ảo giác như đang ở rất gần mặt trời.

Sẽ có người cảm thấy tác phẩm tượng trưng cho mặt trời ban trưa tươi sáng và đẹp đẽ; nhưng lại có người cho đó là một bức ảnh chụp nhanh vào cuối ngày khi mặt trời đang dần khuất bóng, le lói chút ánh sáng cuối cùng. Có lẽ, điều tác giả muốn nhắn nhủ là sự sống hiện hữu dưới “cùng” một mặt trời và tồn tại bình đẳng dù mỗi chúng ta chẳng hề giống nhau.

Con người phụ thuộc vào ánh sáng từ thuở hồng hoang. Sau khi phát minh ra nguồn sáng nhân tạo đầu tiên là lửa, con người đã không ngừng tạo ra các phương tiện và công nghệ mới, cũng như cải tiến để đáp ứng nhu cầu của từng thời đại. Dưới nhiều khía cạnh, mỗi bước phát triển ánh sáng nhân tạo lại phản ánh phong trào, mô hình và xu hướng của xã hội lúc ấy. Nơi đâu có con người, nơi đó có ánh sáng.


The Weather Project, London của Olafur Eliasson; Berlin buổi đêm, chụp bởi Chris Hadfield

Đây là bức ảnh chụp Berlin năm 2019 do phi hành gia Chris Hadfield của NASA chụp từ không gian. Không khó để nhận thấy sự khác biệt về màu sắc ánh sáng giữa Đông và Tây Berlin. Tuy thành phố Berlin đã thống nhất hai miền được 30 năm, nhưng ta vẫn thấy rõ ranh giới phân chia ánh sáng vào những đêm trời quang.

Bên phải, Đông Berlin rực ánh đèn vàng trong khi Tây Berlin rực sắc trắng. Lý giải thích hợp nhất cho hai bên tương phản này là dựa trên khía cạnh lịch sử, đây là hệ quả của Chiến tranh Lạnh. Theo bài báo đăng trên The Guardian, ánh sáng vàng chính là kết quả của quá trình sản xuất đèn hơi natri còn ánh sáng trắng do sử dụng đèn huỳnh quang hàng ngày. Ngoài ra, thông qua các mẫu mật độ chiếu sáng, chúng ta có thể quan sát và xác định chênh lệch mức độ của lối sinh hoạt và hoạt động thương mại diễn ra ở Tây Berlin so với Đông Berlin. (Máy điện đàm).

Bức ảnh này ghi lại dấu vết xã hội, hay như tôi gọi là “dấu vết ánh sáng ”.


“Văn hóa đặt nền tảng cho bản sắc của con người và ánh sáng là một phần trong đó”.

### Ánh sáng tôn vinh văn hóa

Ánh sáng là dấu tích từ nhiều mặt của đời sống như kinh tế, chính trị và văn hóa. Văn hóa đặt nền tảng cho bản sắc con người và ánh sáng là một phần trong đó. Trong thông điệp kỷ niệm Ngày Quốc tế Ánh sáng năm 2020, Trợ lý Tổng Giám đốc phụ trách mảng khoa học tự nhiên tại UNESCO nêu rõ: “Trong các nền văn hóa, ánh sáng là biểu tượng phổ quát của sự sống, hòa nhập và đổi mới”.

Trên khắp thế giới, mọi người tụ tập để xem pháo hoa vào Đêm Giao thừa để chào đón một khởi đầu mới. Ánh sáng có giá trị sinh học và vật lý, cũng như ý nghĩa tinh thần to lớn. Ánh sáng giúp con người ghi nhớ điểm khác biệt và giống nhau.

Trong thiết kế chiếu sáng, đặc tính văn hóa của ánh sáng giúp định hình bản sắc và tâm trạng. Ví dụ như các nhà hàng Nhật Bản cao cấp như Sora Sushi và Sake Lounge luôn chú trọng sử dụng ánh sáng tối giản và ấm áp để vừa tăng tính thẩm mỹ, vừa tôn vinh phong tục và nghi thức ăn uống trang trọng của người Nhật. Ngược lại, với San Fou Lou, một quán mì bình dị của người Hoa, đèn lồng đỏ là vật đại diện hoàn hảo giúp truyền tải quan niệm “Có thực mới vực được đạo” của văn hóa Trung Hoa đã truyền dạy trong Kinh Dịch.


Sora Sushi và Sake Lounge – Studio thiết kế chiếu sáng ASA; San Fu Lou – Studio thiết kế chiếu sáng ASA

### Ánh sáng trong nghệ thuật và kiến trúc

Ánh sáng không chỉ mang lại sự sống cho trái đất, ghi dấu ấn của chúng ta và làm phong phú thêm nền văn hóa mà còn làm nổi bật nghệ thuật và kiến trúc từ quan điểm của nhà thiết kế ánh sáng.

Claude Monet là một nghệ sĩ luôn theo đuổi đam mê ánh sáng. Ông đã tạo nên rất nhiều bức tranh khắc họa cùng một cảnh nhiều lần để ghi lại sự thay đổi của ánh sáng và các mùa trôi qua. Trong số các tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, ta không thể không nhắc đến loạt tác phẩm Haystacks (1890–91), Nhà thờ Rouen (1894) và bức họa nổi tiếng về hoa súng trong khu vườn tại Giverny mà ông đã mất 20 năm cuối đời để hoàn thiện. Thông qua những tác phẩm này, Monet đã cố gắng minh họa tầm quan trọng của ánh sáng trong nhận thức của con người về cùng một chủ đề. Mỗi bức tranh lại khắc họa chiều ánh sáng khác nhau, mang lại cảm xúc khác nhau.


Khi bàn về việc khắc họa tầm quan trọng của ánh sáng và bầu không khí đối với kiến trúc thì bức tranh Nhà thờ Rouen của Monet là một ví dụ hoàn hảo. Công trình này gồm 31 bức tranh sơn dầu, mô tả di tích lịch sử dưới các điều kiện thời tiết và ánh sáng khác nhau. Trong mỗi bức tranh của Monet, chất liệu đá ở mặt tiền Nhà thờ dường như luôn biến ảo. Những bức tranh sơn dầu này truyền tải chính xác châm ngôn của LeCourbusier “Kiến trúc là trò chơi thông minh và tuyệt diệu của tập hợp các hình khối trong ánh sáng”. Theo nghĩa này, ánh sáng là một phần không thể thiếu trong kiến trúc.

Celebrating Light.jpg

Là một nhà thiết kế ánh sáng, vai trò của tôi là sử dụng ánh sáng để tôn vinh và truyền tải thông điệp của kiến trúc. Khi làm việc trong dự án Deutsches Haus với các kiến trúc sư từ GMP, Đội ngũ thiết kế chiếu sáng ASA hình dung tòa nhà tựa như một tác phẩm điêu khắc. Thông qua mặt tiền hai lớp gọn gàng, Deutsches Haus có vẻ ngoài cứng cáp, thể hiện tinh thần của nước Đức đổi mới và hiện đại. Hệ thống chiếu sáng mặt tiền là yếu tố bổ sung với mục đích bao quát kiến trúc và gợi nét sang trọng cao cấp cho thiết kế. Đồng thời, hệ thống chiếu sáng nội thất cũng được thiết kế có chủ đích nhằm cải thiện không quan thông qua việc lắp ráp hình thức, hình dạng và vật liệu đèn.

Celebrating Light-5.jpg

### Ánh sáng tôn vinh ước mơ & tầm nhìn

Khi các thành phố toàn cầu tiến về phía trước, mọi người sẽ tiếp tục để lại dấu chân dưới dạng ánh sáng chiếu sáng các tòa nhà và không gian. Nghiên cứu “Thành phố trong tương lai” của PwC nhận định chiến lược ngọn hải đăng – phát triển điểm thu hút văn hóa mang tính biểu tượng, là một trong những cách giúp các thành phố thu hút người có hoài bão và tầm nhìn xa trên toàn thế giới. Ví dụ như từ thành phố cảng, Đà Nẵng đã vươn lên trở thành điểm đến du lịch sau khi mạnh tay đầu tư vào cơ sở hạ tầng và kiến trúc mang tính biểu tượng như Cầu Rồng. Điểm nổi bật của địa danh văn hóa này là những màn trình diễn pháo hoa đặc sắc, trình diễn ánh sáng bảy sắc cầu vồng khiến người xem phải choáng ngợp trong mọi dịp. Nhờ đó, Cầu Rồng không chỉ trở thành điểm thu hút khách du lịch mà còn là dấu ấn mang tính biểu tượng đã thay đổi thành phố Đà Nẵng và đánh dấu hành trình phát triển tiềm năng phía trước.

Ánh sáng thật hấp dẫn. Là một nhà thiết kế ánh sáng, mục tiêu của tôi là khuyến khích mọi người tìm hiểu ánh sáng qua các lăng kính khác nhau. Chính bởi thế, tất cả chúng ta hãy cùng tôn vinh ánh sáng và mọi khía cạnh mà ánh sáng đại diện vào Ngày Quốc tế Ánh sáng 16/05 hàng năm.


Đã xem gần đây

Nổi bật

Useful tools

Nổi bật

Unios Toolbox

Tôn vinh ánh sáng

Category

Contributor

Đã xem gần đây

Nổi bật

Unios Toolbox

Tôn vinh ánh sáng

.css-1yj48a2{display:inline-block;vertical-align:top;overflow:hidden;line-height:1.2;white-space:pre-wrap;}.css-1j8p6af{box-sizing:border-box;margin:0;min-width:0;display:inline-block;}Category

Contributor

Category