Unios

Director of Museum Exhibition Gallery Services- Lighting

Wrong Way Time tại Fiona Hall Australian Pavilion Venice Biennale năm 2015; Central Gallery  Tasmanian Museum and Art Gallery, ảnh chụp của Simon Cuthbert; Museum of Old  and New Art, ảnh chụp của Rémi Chauvin

Wrong Way Time by Fiona Hall Australian Pavilion Venice Biennale 2015

The Central Gallery  Tasmanian Museum and Art Gallery Photographed by  Simon Cuthbert

Museum of Old  and New Art Photographed by Rémi Chauvin

Giám đốc Museum Exhibition Gallery Services (MEGS) Adam Meredith được biết đến với khả năng kể chuyện bằng ánh sáng trong không gian triển lãm vô cùng ấn tượng và đã hỗ trợ tư vấn chuyên môn cho vô số nghệ sĩ, nhà thiết kế, nhà bảo tồn, người quản lý, phòng trưng bày và bảo tàng nổi tiếng thế giới trong 18 năm qua.

Adam bén duyên với lĩnh vực ánh sáng tác động lên không gian nhờ hai điều: đầu tiên là cơ hội làm việc tại bộ phận Vận hành kỹ thuật tại Museum Victoria và thứ hai chính là James Clavering – người dẫn dắt kiêm đồng nghiệp thiết kế chiếu sáng của ông tại Museum Victoria. Ông cho biết: “Công việc này giúp tôi tiếp cận với tính linh hoạt của ánh sáng và học được cách vận dụng ánh sáng để tạo ra tác động và định hình không gian”. Chính từ đây, Adam đã dấn thân vào con đường chiếu sáng và trở thành Trưởng bộ phận Chiếu sáng tại National Gallery of Victoria (NGV) trong sáu năm. Vai trò này là động lực thúc đẩy Adam hiện thực hóa các ý tưởng chiếu sáng trong hơn 180 cuộc triển lãm, bao gồm các triển lãm lưu diễn dành cho nghệ sĩ, bộ sưu tập và phòng trưng bày nổi tiếng như Picasso, Dali và Guggenheim.
Adam cho biết chính quá trình thi công triển lãm đã giúp mọi người xác định chi tiết ý tưởng chiếu sáng triển lãm từng đoạt giải thưởng cho The Museum of Old and New Art (MONA). “Tôi đã bắt tay cùng Adrian Spikes (Nhà thiết kế), Dylan Banks (Giám đốc kỹ thuật) và Aegres (Chuyên gia tư vấn nghe nhìn) để thi công triển lãm và trưng bày hiện vật dưới sự chỉ đạo của chủ sở hữu, nghệ sĩ và đội ngũ giám tuyển”. Theo Adam, họ đã nghiên cứu rất nhiều chi tiết về ý tưởng và xác định những thách thức để biến chúng thành hiện thực.

Adam nhớ lại điểm thú vị trong quá trình thực hiện dự án khi đã kêu gọi được các chuyên gia trong ngành từ khắp nơi trên đất nước. Ông chia sẻ: “WSP Lincolne Scott đảm nhiệm phần kỹ thuật điện và Don Salisbury của Vision hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiếu sáng nhà máy rượu, quán bar, thư viện, không gian công cộng và hệ thống chiếu sáng tòa nhà chính”.

Vì lý do an ninh nên bảo tàng và phòng trưng bày phải sử dụng tủ trưng bày, Adam giải thích rằng thấu kính sợi đóng vai trò quan trọng trong triển lãm. Theo ông, thấu kính sợi sẽ luôn được sử dụng trong môi trường phòng trưng bày bảo tồn cao cấp vì nguồn sáng từ xa cung cấp tiêu điểm ánh sáng được điều chỉnh để phù hợp với độ quang thông cần thiết cho từng đồ vật trong triển lãm. Ông chia sẻ: “Nhiệm vụ của tôi khi bày trí tủ kính đặt riêng cho MONA bao gồm thiết kế một hệ thống thấu kính sợi riêng cho từng đồ vật. Đảm bảo toàn bộ giá đỡ điện và đồ vật đều được chiếu sáng ở góc độ thích hợp và xác định vị trí bóng đổ giúp tổng thể tỉ mỉ hơn”. Tủ trưng bày đặt riêng rất đa dạng, từ tủ ngoài trời cố định có hệ thống giám sát và kiểm soát nhiệt độ riêng, cho đến tủ trưng bày cho phép khách tham quan tương tác và điều chỉnh mức sáng. Adam thừa nhận nhóm đã nghiên cứu nhiều mô hình và mẫu để đảm bảo khâu lắp đặt cuối cùng sẽ đem tới cho người xem cảm giác nhất quán liền mạch.

Khi các bảo tàng đang dần chuyển từ triển lãm truyền thống sang không gian tương tác hơn, Adam tin rằng công nghệ là chìa khóa hiện thực hóa những ý tưởng thú vị hơn. "Hiện chúng ta có thể kết hợp âm thanh hình ảnh, bề mặt điểm ảnh và ánh sáng cùng nhau, từ đó mở ra nhiều cơ hội mới cho những không gian này và khách thăm quan".


Snake (Rainbow Serpent) by Sidney Nolan. Lange eenzame man by Berlinde De Bruyckere, Museum of Old and New Art. Photographed by Rémi Chauvin

The Art of Museum Lighting 11.jpg

Các phòng trưng bày cũng đang bắt đầu áp dụng công nghệ cải tiến hơn để tác động tới người dùng. Ông Adam cho biết: "Thiết bị O là một sản phẩm tùy chỉnh được MONA phát triển, cho phép khách thăm tra cứu thông tin về tác phẩm, nội dung phỏng vấn của nghệ sĩ, nhận xét từ chủ sở hữu và thậm chí còn có thể nghe nhạc trực tiếp”. Thiết bị O cũng giúp ánh sáng tại MONA tập trung hoàn toàn vào tác phẩm nghệ thuật thay vì chỉ là bảng đèn dạng chữ (thường thấy tại các không gian triển lãm truyền thống).
Đương nhiên khi nói đến nhiệt độ màu tương quan (CCT) trong không gian phòng trưng bày thì đây là một yếu tố quan trọng không chỉ vì ảnh hưởng đến diện mạo màu sắc của đồ vật hay không gian mà còn ảnh hưởng đến cảm xúc truyền tới khách tham quan. Màu trắng tông lạnh có thể giúp triển lãm trông sắc nét và hiện đại hơn, trong khi CCT ấm có thể đem đến cho phòng trưng bày hoặc bảo tàng cảm giác ấm cúng hơn, tăng thêm hiệu ứng chào đón.

Adam cho biết ở những nơi không có ánh sáng ban ngày bao quanh, MEGS thường sẽ sử dụng CCT truyền thống và ấm hơn ở mức 3000K. Trong những không gian hiện đại, sáng sủa và trưng bày bộ sưu tập đương đại với các yếu tố ánh sáng ban ngày, Adam sẽ sử dụng mức 4000K. Ông nói: “Trong vài trường hợp, tôi sẽ sử dụng công nghệ tuneable white cho không gian mở cửa từ ngày đến đêm”. Khi phối hợp cùng nghệ sĩ, Adam cũng sẽ để họ tự do lựa chọn CCT sau khi tác phẩm nghệ thuật được bố trí và đem vào trưng bày. Sự ra đời của CCT đã giúp các nhà thiết kế chiếu sáng có thể sáng tạo và tác động đến tâm trạng, đồng thời quyết định cảm nhận của khách tham quan về nghệ thuật và đồ vật.

Khi nói về tầm quan trọng của việc tạo ra bầu không khí, Adam cho biết đó là hành trình cân bằng ánh sáng trong các không gian “làm nổi bật vật thể nhưng không lấn át vật thể nhạy cảm với ánh sáng”. “Tôi cũng sẽ luôn bố trí sáng tạo giải pháp chiếu sáng dẫn lối”. Khi thị trường ngày càng có nhiều sản phẩm đèn LED sáng tạo và các tùy chọn điều khiển, Adam tin rằng bạn có thể áp dụng những cách sáng tạo để chiếu sáng không gian và đưa tính năng nghe nhìn vào không gian.

Đối với các phòng trưng bày và viện bảo tàng, độ hoàn màu là yếu tố không thể thiếu giúp đảm bảo đồ vật trông “tự nhiên” nhất có thể. Vì hầu hết các nhà sản xuất đèn LED đều cung cấp CRI cao nên Adam tin rằng cần có sự ổn định và nhất quán giữa các thiết bị. Ông chia sẻ sau khi chứng kiến quá trình sản xuất; giờ đây ông đã biết cần những gì để tạo ra một bộ đèn chất lượng tốt có CRI đặc biệt. Ông khẳng định: “Bạn hoàn toàn có thể biết chỗ nào bị cắt giảm chất lượng, và đồng hồ đo ánh sáng hiện đại đo mọi màu trong quang phổ để luôn biết chính xác những gì mình có”. Đối với Adam, ông sẽ luôn đảm bảo ánh sáng khắc họa tác phẩm nghệ thuật ở dạng chính xác, sống động nhất và thể hiện toàn bộ phổ màu tốt nhất có thể.

Adam cho biết hiện nay, thiết bị chiếu sáng đang có xu hướng tinh giản với thấu kính, khả năng kiểm soát và tính linh hoạt tốt. Ông giải thích rằng tất cả những thiết bị này đều hoạt động cùng thanh treo đèn điện áp thấp, phù hợp với trần thấp và tiết kiệm chi phí hơn. “Như bao dự án khác có lồng ghép bản sắc và định hướng riêng qua quá trình thiết kế; bạn sẽ lập phạm vi ngân sách và yêu cầu phần hình ảnh để chọn ra loại đèn phù hợp”. Adam giải thích rằng thu gọn kích cỡ sản phẩm cho phép kiến trúc sư hạ thấp trần nhà trong các phòng trưng bày, giúp tạo ra nhiều tầng và không gian sàn hơn.

Vì ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định trải nghiệm nghệ thuật trong bảo tàng hoặc phòng trưng bày nên Adam luôn muốn tạo ra các hệ thống linh hoạt có thể đáp ứng hầu hết yêu cầu. Với khả năng ảnh hưởng trực quan đến kích thước của căn phòng hoặc cách người dùng hiểu cũng như tương tác với nghệ thuật, các nhà thiết kế chiếu sáng đóng vai trò then chốt đối với thành công của phòng trưng bày và tác phẩm nghệ thuật.


Juan Davila images, Courtesy Kalli Rolfe Contemporary Art National Gallery of Victoria NGV Photography Department

The Long Gallery  The Australian Museum Photographed by  Rosie Hastie Photography

Adam khẳng định thiết kế chiếu sáng của MONA vận dụng phương thức tiêu chuẩn do bản chất của không gian; “Art Processes và Aegres đã soạn hướng dẫn cầm tay độc đáo dành cho khách tham quan, giảm ánh sáng xuống mức thấp nhất và tập trung vào vật thể”. Ông giải thích rằng làm việc trực tiếp với chủ nhân tác phẩm không bận tâm đến ngân sách đã mở rộng cơ hội đem tới điều thực sự độc đáo. "Bản thân cách tiếp cận này rất chính xác, mục đích của chúng tôi khi bắt tay thực hiện một bộ sưu tập là xác định cách chiếu sáng mọi món đồ trưng bày".

MONA cũng sản xuất một mô hình trò chơi 3D đặc biệt cho phép khách tham quan dạo qua mô hình thiết kế triển lãm. Adam cho biết: “Sản phẩm này cung cấp danh mục gồm đầy đủ tác nghệ thuật tại MONA để bạn có thể chọn định dạng 2D và 3D bất kỳ và phát nội dung video khi bạn đi ngang qua vật thể”.

Adam tin rằng một khi xây dựng được hệ thống linh hoạt và phù hợp thì việc sử dụng đèn LED là quy trình đơn giản đối với người dùng cuối. Khi công nghệ tiến bộ, các mặt hàng mới sẽ xuất hiện trong ngành chiếu sáng và mở ra tiềm năng vô hạn.

Thiết kế chiếu sáng của Adam cho The Long Gallery tại Bảo tàng Úc đã cho thấy khả năng mới vô cùng đặc biệt. Khi phát biểu nhận Giải thưởng Lighting Design Excellence Award năm 2018 của Hiệp hội Kỹ thuật Chiếu sáng; Adam đã chia sẻ đôi nét về dự án. Dự án này trưng bày tượng người và hiện vật có ảnh hưởng nhất trong lịch sử Úc.

Ông cho biết: “Tôi thực sự rất hài lòng khi được làm việc với Goppion, công ty trưng bày của Ý, về các thông số kỹ thuật và chi tiết chế tạo, đặc biệt là khi thấy những nỗ lực của mình đã được đền đáp bằng kết quả tuyệt vời”.

Bảo tàng hiện có hệ thống thấu kính sợi gồm hơn 1.000 đèn siêu nhỏ tập trung ở tầng trệt, cung cấp đèn bên và đèn uplight giúp chiếu sáng từ bất kỳ vị trí nào qua Hệ thống Luxam (hệ thống thấu kính sợi nano và micro-LED). MEGS cũng tích hợp hệ thống chiếu sáng uplight lắp âm siêu nhỏ trên các tủ kính 1 tầng để loại bỏ bóng do đèn track chiếu ra. Do hình dạng vật thể rất đa dạng, nên việc chiếu sáng các tủ kính từ phía trên, bên ngoài sẽ tạo ra bóng đổ ngoài ý muốn. Bổ sung thêm một đèn uplight nhỏ, lắp ẩn và có thể điều chỉnh sẽ cân bằng bóng đổ, làm nổi bật chi tiết và khôi phục ánh sáng ba chiều cho tủ kính.


Bullet Hole by Mat Collishaw Museum of Old and New Art  Photographed by Rémi Chauvin

The Art of Museum Lighting 7.jpg

Adam cho biết nhiều loại sản phẩm chiếu sáng hiện có trên thị trường cung cấp nhiều mức độ phụ kiện nhất định, cho phép người dùng điều chỉnh độ sáng, khả năng kiểm soát và sự thoải mái. Với các công nghệ tinh vi sẵn có (cắt laser, in 3D), cũng như chất lượng chế tạo và hoàn thiện, bạn có thể sửa đổi yêu cầu của mình để có các phụ kiện độc đáo phù hợp với ứng dụng cụ thể.

Từ một công cụ đảm bảo an toàn (tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định trong bảo tàng), chiếu sáng đã trở thành yếu tố chính có tác động đến mức sử dụng năng lượng, tác động đến môi trường và ngân sách. Adam giải thích rằng dù nguồn sáng LED có một số hạn chế nhưng có độ linh hoạt cao hơn nhiều so với các nguồn sáng truyền thống. Ông giải thích: “Thiết kế chiếu sáng tập trung vào các phương pháp và vật liệu giúp cải thiện cả chất lượng và hiệu quả, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là không phải lúc nào sáng hơn cũng tốt hơn”.

Thiết kế chiếu sáng trong lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa giúp mọi người bước vào tâm trí và thế giới của người nghệ sĩ. Adam nói rằng đó là hành trình theo đuổi kết quả. "Kết quả tốt nhất là khi khách hàng rời đi sau khi đã hiểu ý tưởng của bạn trong việc giới thiệu phiên bản tốt nhất về sản phẩm tới công chúng". Ông cũng chia sẻ rằng, trong một vài trường hợp, chiếu sáng thích hợp sẽ cho phép mọi người thấy đồ vật từ góc nhìn mới.

Khi chiếu sáng phòng trưng bày hoặc bảo tàng, Adam phải xem xét nhiều công cụ và kỹ thuật khác nhau để cân bằng ánh sáng. Từ tia chiếu và góc chiếu khác nhau cho đến việc sử dụng hiệu ứng chiếu mảng tường, chiều cao lắp đặt, điều chỉnh độ sáng và thanh treo; mỗi khía cạnh phải được xem xét cẩn thận để đảm bảo đạt kết quả hoàn hảo. Ông tin rằng ánh sáng mang lại một tương lai thú vị cho không gian triển lãm trong bối cảnh công trình kiến trúc và bộ sưu tập ngày càng đặt ra nhiều thách thức, và ông nóng lòng muốn biết mọi thứ sẽ diễn ra thế nào.


Đã xem gần đây

Nổi bật

Useful tools

Nổi bật

Unios Toolbox

Nghệ thuật chiếu sáng trong bảo tàng

Category

Contributor

Đã xem gần đây

Nổi bật

Unios Toolbox

Nghệ thuật chiếu sáng trong bảo tàng

.css-1yj48a2{display:inline-block;vertical-align:top;overflow:hidden;line-height:1.2;white-space:pre-wrap;}.css-1j8p6af{box-sizing:border-box;margin:0;min-width:0;display:inline-block;}Category

Contributor

Category